Delier

In de wereld van vandaag speelt Delier een cruciale rol op verschillende gebieden van het leven. Het belang ervan wordt weerspiegeld in de samenleving, de economie, de politiek, de cultuur en het dagelijks leven van mensen. Delier is het object van studie en interesse geweest in verschillende tijden en contexten, wat de relevantie ervan in de loop van de tijd aantoont. In dit artikel zullen we de impact en invloed van Delier op verschillende aspecten van de samenleving onderzoeken, evenals de evolutie ervan door de geschiedenis heen. Daarnaast zullen we analyseren hoe Delier vandaag de dag nog steeds een onderwerp van debat en reflectie is, en hoe de betekenis ervan in de loop van de tijd is veranderd.

Esculaap
Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.
Delier
Coderingen
DSM-5-TR F05.8
DSM-IV 293.0
ICD-11
6D70
Eerdere versies
ICD-10: F05
ICD-9: 293.0
DiseasesDB 29284
MedlinePlus 000740
eMedicine med/3006
MeSH D003693
Richtlijnen
NHG-standaard M77/samenvatting
Portaal  Portaalicoon   Geneeskunde

Een delier (Latijn: delirium) is een psycho-organische stoornis.

De oorzaak is lichamelijk, het disfunctioneren van de hersenen, maar de verschijnselen zijn psychisch. Deze uiten zich door verwarring, cognitieve problemen of aandachtsstoornissen. De symptomen ontwikkelen zich in een korte periode en fluctueren in sterkte. Behalve aandachts- en concentratieproblemen kunnen ook geheugenverlies, waanideeën en hallucinaties optreden.

Een delier komt bij ouderen vaker voor en mensen met dementie zijn gevoeliger voor het ontwikkelen van een delier. Een delier kan veroorzaakt worden door een lichamelijke aandoening zoals pijn, een infectie, bijwerkingen van bepaalde geneesmiddelen, of ontwenningsverschijnselen van alcohol of drugs. Een voorbeeld van het laatste is het delirium tremens, maar ook bij overmatig alcoholgebruik kan een delier ontstaan, een alcoholdelier. Verder kan een delier zich voordoen na een operatie (een post-operatief delier), of tijdens de terminale fase van ziekten als kanker en aids. Bij een delier dat zich bij zeer hoge koorts voordoet (een koortsdelier), kunnen mensen gaan ijlen.

Het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders DSM-IV geeft de volgende diagnostische criteria voor een delirium:

  • een verminderd vermogen om de aandacht op externe prikkels gericht te houden en de aandacht te verleggen naar nieuwe externe prikkels, dus een van de twee volgende criteria:
  1. vragen moeten worden herhaald, omdat de aandacht verdwijnt
  2. herhaald antwoorden op eerdere vragen
  • gedesorganiseerd denken
  • verwarring die zich ontwikkelt gedurende een korte periode
  • fluctuerend niveau van verwarring
  • minimaal twee van de volgende criteria:
  1. verminderd bewustzijnsniveau
  2. perceptuele verstoringen
  3. verstoring van het slaap-waakritme
  4. toegenomen of afgenomen psychomotorische activiteit
  5. desoriëntatie met betrekking tot tijd, plaats of persoon
  6. geheugenproblemen
  • een van de volgende criteria:
  1. bewijs dat de oorzaak of het voortduren van de verwarring lichaamsgebonden is
  2. de verwarring kan niet worden verklaard door een niet-organische, emotionele psychische aandoening

Websites

  • WH Eizenga, PLJ Dautzenberg, JAH Eekhof, ABJ Scholtes, MH van Venrooij, MM Verduijn, Tj Wiersma, JS Burgers en GM van der Weele. Delier, mei 2020. richtlijnen volgens de NHG-standaard
  • Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie. Richtlijn Delier Volwassenen, 2013. Pdf-document gearchiveerd