Habitus (kristal)

De habitus van een kristal of de kristalvorm is het geheel van macroscopisch uiterlijk en vorm. De habitus van mineralen wordt bepaald door in welke richtingen het kristal het snelste groeit. De kristalvlakken die het langzaamst groeien, blijven aan het oppervlak, de andere vlakken groeien uit.

De kinetiek van de kristalgroei hangt sterk van uitwendige factoren af, bijvoorbeeld de aan- of afwezigheid van verontreinigingen in de oplossing of de smelt waaruit het kristal groeit, de temperatuur en de druk. Een mineraal kan daardoor op de ene vindplaats met de ene habitus, bijvoorbeeld in een kubus, en op de andere met een andere vorm worden gevonden, bijvoorbeeld in een regelmatig achtvlak. De inwendige structuur, de kristalstructuur van hetzelfde mineraal is echter altijd hetzelfde.

De hoeken die de kristalvlakken met elkaar maken liggen door de kristalstructuur vast. Een bepaald mineraal kan dus maar één bepaald stel hoeken vertonen. Dit principe wordt de wet van Steno genoemd.

Er staan in de volgende afbeeldingen kristalvormen van het mineraal korund. Overeenkomstige kleuren binnen een afbeelding betekenen congruente zijvlakken. Bij alle zijvlakken staat de miller-index ervan opgegeven.

• 
  1. lang prismatisch {1120}
• 
  2. prismatisch uit Sri Lanka
• 
  3. kort prismatisch uit North Carolina
• 
  4. vlak
• 
  5. romboëder uit Myanmar
• 
  6. romboëder met minder zijvlakken
• 
  7. steile romboëder met {14.14.28.3} als bepalend zijvlak
• 
  8. steile romboëder met {2241} als bepalend zijvlak
• 
  9. steile bipiramide uit Selankina
• 
  10. steile bipiramide met veel zijvlakken
• 
  11. bipiramide met weinig zijvlakken
• 
  12. schietklos met veel zijvlakken
• 
  13. ton met veel zijvlakken
• 
  14. ton met veel zijvlakken
• 
  14. ton met veel zijvlakken