Jacobus IV van Schotland

Jacobus IV
1473-1513

Koning van Schotland
Periode	1488–1513
Voorganger	Jacobus III
Opvolger	Jacobus V

Vader	Jacobus III van Schotland
Moeder	Margaretha van Denemarken
Dynastie	huis Stuart

Jacobus IV (Stirling Castle, 17 maart 1473 – Flodden (Northumberland), 9 september 1513) was koning van Schotland van 1488 tot 1513. Hij was een zoon van Jacobus III en Margaretha van Denemarken (1456-1486).

Regering

De regering van Jacobus IV wordt gekenmerkt door relatieve rust in Schotland. Hij vestigde een krachtig koninklijk gezag en breidde de Schotse vloot enorm uit. Als beschermer van de kunst en de wetenschap bleek hij een typische renaissance-vorst. Hij was erg ontwikkeld en er werd gezegd dat hij tien talen vloeiend sprak: Scots, Engels, Gaelic (hij was de laatste koning die deze taal vloeiend sprak!), Latijn, Frans, Duits, Italiaans, Vlaams, Spaans en Deens. Tijdens zijn bewind ging Schotland in Europa voor het eerst meetellen.

In 1502 sloot hij een vredesverdrag met koning Hendrik VII van Engeland (het eerste verdrag tussen Schotland en Engeland sinds 1328) en huwde met diens dochter Margaret Tudor. Door dit huwelijk kon zijn achterkleinzoon Jacobus VI in 1603 de Engelse troon bestijgen.

Slag bij Flodden

Als gevolg van de Oorlog van de Liga van Kamerijk, onderdeel van de Italiaanse Oorlogen, viel Engeland in 1513 Frankrijk binnen. Ook jegens Schotland had de nieuwe koning van Engeland Hendrik VIII een enigszins vijandige houding aangenomen, vanwege de opkomende macht van Schotland. Jakobus zocht daarom steun bij Lodewijk XII van Frankrijk en viel met een groot leger Engeland binnen. In de Slag bij Flodden werden de Schotten vernietigend verslagen. Jacobus sneuvelde, de adel werd gedecimeerd en tussen de 10.000 en 30.000 Schotse soldaten werden gedood (tegenover 1500 tot 4000 Engelsen).

Huwelijk en kinderen

Op 8 augustus 1503 huwde Jacobus met Margaret Tudor (1489 – 1541). Zij kregen vijf kinderen van wie er slechts één zijn jeugd overleefde:

Jacobus (Holyrood, 21 februari 1507 – Stirling Castle, 27 februari 1508), hertog van Rothesay
een dochter (° en † 15 juli 1508)
Arthur (Holyrood, 20 oktober 1509 – Edinburgh, 14 juli 1510), hertog van Rothesay
Jacobus V
Alexander (Stirling Castle 30 april, 1514 – aldaar, 18 december 1515), hertog van Ross

Daarnaast had Jacobus zeven kinderen bij verschillende maîtresses:

bij Janet Kennedy
- James Stuart (ca. 1499 – Darnaway, 12 april 1544), graaf van Moray, huwde in 1529 Elizabeth Campbell († 1548)
- een zoon († jong)
- een dochter († jong)
bij Marion Boyd († 1559)
- Alexander Stuart (1493 – Flodden, 9 september 1513), aartsbisschop van St.Andrews.
- Catherine Stuart, huwde in met James Douglas, 3e graaf van Morton
bij Margaret Drummond (1475 – 1502)
- Margaret Stuart (° 1497), huwde voor de eerste maal in 1512 met John Gordon (1480 – 1517), voor de tweede maal in 1531 met John Drummond.
bij Isabel Buchan (1488 – 1557)
- Jane Stuart (ca. 1508 – 1563), huwde in 1524 met Malcolm Fleming (1494 – 1547). Zij was een maîtresse van Hendrik II van Frankrijk.

Voorouders

Voorouders van Jacobus IV van Schotland
Overgrootouders	Jacobus I van Schotland (1394-14637) ∞ Joan Beaufort (1404-1437)	Arnold van Egmont (1410-1473) ∞ Katharina van Kleef (1417-1476)	Diederik van Oldenburg (1398-1440) ∞ Hedwig van Holstein (1398-1436)	Johan van Brandenburg (1406-1464) ∞ Barbara van Saksen-Wittenberg (1405-1465)
Grootouders	Jacobus II van Schotland (1430-1460) ∞ Maria van Egmont-Gelre (1429-1463)		Christiaan I van Denemarken (1426-1481) ∞ Dorothea van Brandenburg (1430-1495)
Ouders	Jacobus III van Schotland (1451-1488) ∞ 1460 Margreet van Denemarken (1456-1486)
Jacobus IV van Schotland (1473-1513)

Britse koningshuizen

Engeland

Angelsaksen:	Alfred de Grote · Eduard de Oudere · Æthelstan · Edmund I · Edred · Edwy · Edgar de Vreedzame · Eduard de Martelaar · Ethelred · Sven Gaffelbaard · Edmund II Ironside · Knoet de Grote · Harold I Hazenvoet · Hardeknoet · Eduard de Belijder · Harold II Godwinson · Edgar Ætheling
Huis Normandië:	Willem I de Veroveraar · Willem II Rufus · Hendrik I Beauclerc · Stefanus · Mathilde
Huis Plantagenet:	Hendrik II · Richard I Leeuwenhart · Jan zonder Land · Hendrik III · Eduard I Longshanks · Eduard II · Eduard III · Richard II · Hendrik IV Bolingbroke · Hendrik V · Hendrik VI · Eduard IV · Eduard V · Richard III
Huis Tudor:	Hendrik VII · Hendrik VIII · Eduard VI · Jane Grey · Maria I · Elizabeth I

Schotland

Huis Alpin:	Kenneth I · Donald I · Constantijn I · Aedh · Eochaid · Giric · Donald II · Constantijn II · Malcolm I · Indulf · Dubh · Culen · Kenneth II · Constantijn III · Kenneth III · Malcolm II
Huis Dunkeld:	Duncan I
Huis Alpin:	Macbeth · Lulach
Huis Dunkeld:	Malcolm III · Donald III · Duncan II · Donald III · Edgar · Alexander I · David I · Malcolm IV · Willem I · Alexander II · Alexander III · Margaretha · Jan
Huis Bruce:	Robert I · David II
Huis Stuart:	Robert II · Robert III · Jacobus I · Jacobus II · Jacobus III · Jacobus IV · Jacobus V · Maria I

Engeland en Schotland als personele unie

Huis Stuart:	Jacobus I / VI · Karel I
Lord Protector:	Oliver Cromwell · Richard Cromwell
Huis Stuart:	Karel II · Jacobus II / VII · Willem III / II en Maria II · Anna

Groot-Brittannië

Huis Hannover:

George I · George II · George III

Verenigd Koninkrijk

Huis Hannover:	George III · George IV · Willem IV · Victoria
Huis Saksen-Coburg en Gotha:	Eduard VII · George V
Huis Windsor:	George V · Eduard VIII · George VI · Elizabeth II · Charles III

Bibliografische informatie