Tegenwoordig is Klinkerharmonie een onderwerp dat grote relevantie heeft gekregen in de hedendaagse samenleving. Het belang van Klinkerharmonie is uitgebreid besproken en bestudeerd door experts in verschillende disciplines, waardoor de belangstelling is gewekt van mensen van alle leeftijden en achtergronden. In dit artikel zullen we de impact van Klinkerharmonie op ons dagelijks leven grondig onderzoeken, waarbij we de implicaties ervan op verschillende gebieden van de samenleving analyseren. Van zijn invloed op de populaire cultuur tot zijn relevantie in de wereldeconomie is Klinkerharmonie een centraal onderwerp van debat en onderzoek geworden. Ga met ons mee op deze reis door de verschillende facetten van Klinkerharmonie en ontdek het belang ervan in de wereld van vandaag.
| De indeling van de klinkers in drie groepen in het Hongaarse klinkerharmonie | ||
| lipronding, klinkerronding |
tongstand, articulatieplaats | |
| achterklinker, velaar |
voorklinker, palataal | |
| zonder ronding | «a», «á» | «e», «é», «i», «í» |
| met ronding | «o», «ó», «u», «ú» | «ö», «ő», «ü», «ű» |
De term klinkerharmonie of vocaalharmonie duidt strikt genomen het verschijnsel aan dat klinkers in een woord 'harmoniëren', dat wil zeggen bepaalde articulatiekenmerken gemeen hebben. Dat kunnen zowel kenmerken van de plaats als van de wijze van articulatie zijn.
Vaak voorkomende vormen van klinkerharmonie zijn:
In engere zin wordt de term klinkerharmonie met name gebruikt voor het beschrijven van bepaalde morfonologische gevallen waarin een stamwoord affixen (voor- en achtervoegsels) selecteert waarin de klinkers met die van het stamwoord harmoniëren. Dat laat zich goed illustreren aan het voorbeeld van de Turkse talen, die een rijk systeem van klinkerharmonie kennen. Zo krijgen in het Turks zelfstandige naamwoorden met in de laatste lettergreep een voorklinker de meervoudsuitgang -ler (met eveneens een voorklinker), die met een achterklinker de uitgang -lar (met eveneens een achterklinker).
Gelijkaardige mechanismen zijn aanwezig in de meeste Finoegrische talen, zoals in het Hongaars en het Fins (maar niet het Estisch) en in het Koreaans.[1]
Een bekender verschijnsel dat men onder klinkerharmonie in zijn eerstgenoemde, ruime definitie kan vatten is de toevoeging van simulfixen, wat in West-Germaanse talen meestal neerkomt op umlaut. Dit is het in het Nederlands en Duits voorkomende verschijnsel dat stamklinkers articulatiekenmerken overnemen van de klinkers in een achtervoegsel.
Vaak wordt umlaut van klinkerharmonie onderscheiden, omdat uitgegaan wordt van klinkerharmonie in de engere zin.