Het thema van Kosten-batenanalyse heeft door de jaren heen de aandacht en nieuwsgierigheid van veel mensen getrokken. Het is een onderwerp dat aanleiding heeft gegeven tot debat, discussie en reflectie op verschillende terreinen van de samenleving. Van het academische veld tot het populaire veld is Kosten-batenanalyse het voorwerp geweest van studie, analyse en verkenning. Naarmate de samenleving vooruitgaat en evolueert, blijven de interesse en relevantie van Kosten-batenanalyse voortdurend veranderen, zich uitbreidend naar nieuwe gebieden en nieuwe vragen oproepen. In dit artikel zullen we het belang en de impact van Kosten-batenanalyse in verschillende contexten grondig onderzoeken, evenals de invloed ervan op ons dagelijks leven.
Kosten-batenanalyse is een monetaire evaluatiemethode, waarbij de verwachte kosten worden afgewogen ten opzichte van de te verwachten baten voor één of meerdere onderwerpen, zodat de meest voordelige oplossing kan worden gekozen. De analyse kan bijvoorbeeld berekeningen van initiële en verwachte opbrengst bevatten. Bijvoorbeeld een productmanager kan kosten voor productie en marketing ten opzichte van verwachte verkopen van een bepaald product vergelijken. Op grond van deze afweging kan de opname van een product in het assortiment worden genomen.
Over het algemeen worden investeringen ter verbetering van processen ook met hulp van kosten-batenanalyses genomen. Ook analyses op basis van return on investment helpen mee in dit beslissingsproces. Een moeilijk onderdeel van de kosten-batenanalyse is het kwantificeren (monetariseren) van aspecten, zoals verlies van een reputatie, het aanbieden van een compleet productenpakket, langetermijnstrategie, enzovoort. De analyses worden veel gemaakt in de private sector, maar ook in de publieke sector worden dergelijke afwegingen gemaakt. Een voorbeeld is de vastgoedontwikkeling door een gemeente. De kosten-batenanalyse wordt ook gebruikt voor Koop/maakbeslissingen.
Bij maatschappelijke kosten-batenanalyses (MKBAs) worden ook de externe effecten meegenomen in de evaluatie. MKBA werd bijvoorbeeld toegepast om ontwikkelingsvarianten van het Wieringerrandmeer met elkaar te vergelijken. Daarin werden ook de natuurbaten gemonetariseerd.