In dit artikel zullen we de impact van Politiek gevangene op de hedendaagse samenleving onderzoeken. Politiek gevangene is het onderwerp geweest van talloze onderzoeken en discussies, die tegenstrijdige meningen en gepassioneerde debatten hebben voortgebracht. Sinds de oprichting heeft Politiek gevangene de aandacht getrokken van onderzoekers, academici en professionals uit verschillende gebieden, waardoor het een onderwerp van universeel belang is geworden. Om de invloed ervan volledig te begrijpen, zullen we de oorsprong, evolutie en gevolgen ervan op verschillende aspecten van het dagelijks leven onderzoeken. Op dezelfde manier zullen we de percepties en houdingen van de samenleving ten opzichte van Politiek gevangene analyseren, evenals de impact ervan op cultureel, economisch en politiek gebied. Met deze uitgebreide analyse willen we licht werpen op een onderwerp dat vandaag de dag nog steeds onderwerp van analyse en reflectie is.
Een politiek gevangene is iemand die, vanwege betrokkenheid bij een politieke activiteit, van staatswege is opgesloten in een gevangenis of op een andere manier wordt vastgehouden, bijvoorbeeld via huisarrest.
De term politieke gevangene wordt vaak gelijkgesteld aan de term gewetensgevangene. Gewetensgevangenen zijn echter uitsluitend diegenen die geen geweld, of andere activiteiten die in normale democratische landen als strafbaar worden beschouwd, hebben gepleegd, en dus slechts vastzitten vanwege hun geloof of overtuiging. Alle gewetensgevangenen zijn politieke gevangenen, maar niet iedere politieke gevangene is een gewetensgevangene. Campagnes van Amnesty International richten zich op zowel politieke- als op gewetensgevangenen. De mensenrechtenorganisatie streeft daarbij naar vrijlating van gewetensgevangenen, en een eerlijk proces voor andere politieke gevangenen.
De term politieke gevangene wordt, bij uitbreiding, door sympathisanten, gebruikt voor leden van gewelddadige groeperingen die zijn opgesloten in afwachting van hun proces. Zo staan in Frankrijk enkele leden van anarchistische groepen, zoals de voormalige Action Directe, die zijn veroordeeld wegens moord, bekend als politieke gevangenen. Daarnaast worden, afhankelijk van het politieke standpunt dat men inneemt, voor verraad en spionage veroordeelden soms ook als politieke gevangenen bestempeld.
Onder het Duitse naziregime werden politieke gevangenen in groten getale opgesloten in concentratiekampen, waar ze het hiernaast afgebeelde vignet moesten dragen.
Als iemand op niet-strafrechtelijke gronden wordt opgesloten kán er worden gesproken van politieke gevangenschap. Meestal is het echter zo dat staten die mensen op politieke gronden opsluiten eraan hechten om er toch een strafrechtelijk label aan te hangen. Dat kan door het maken van extra strafrechtelijke bepalingen of het misbruiken van de rechtsgang. Om politieke gevangenschap te beoordelen is dus een norm nodig die boven de beschreven wet uitreikt.
Hoewel omstreden, zijn er ook civielrechtelijke procedures die tot opsluiting kunnen leiden zonder dat per se van politieke gevangenschap hoeft te worden gesproken.
Enkele bekende voormalige politieke gevangenen zijn:
In België
In Nederland
In andere landen