Proportionaalpasser
Dit artikel gaat in op het onderwerp Proportionaalpasser, dat op verschillende gebieden grote belangstelling en controverse heeft gewekt. Proportionaalpasser heeft in de hedendaagse samenleving voor een intens debat gezorgd, waardoor de nieuwsgierigheid en mening van specialisten en het grote publiek is gewekt. De relevantie en betekenis ervan hebben geleid tot een diepere studie en analyse, met als doel de impact en reikwijdte ervan te begrijpen. In deze zin is het relevant om de verschillende aspecten rond Proportionaalpasser in detail te onderzoeken, waarbij de oorsprong, evolutie, gevolgen en mogelijke toekomstscenario's worden onderzocht. Op dezelfde manier probeert het een alomvattend perspectief te bieden dat het mogelijk maakt de kennis over Proportionaalpasser te verrijken, door elementen aan te reiken die bijdragen aan een kritische en reflectieve analyse.
Een proportionaalpasser of evenredigheidspasser is een wiskundig instrument, dat qua constructie enigszins lijkt op een gewone passer maar qua functie meer in de buurt komt van een rekenliniaal. Proportionaalpassers werden in groten getale vanaf 1597 gebouwd door Galileo Galilei, aan wie onterecht vaak de uitvinding wordt toegeschreven. Deze mechanische instrumenten werden vóór de uitvinding van de rekenmachine gebruikt.
Geschiedenis
Fabrizio Mordente (1532 – ca 1608) was een Italiaanse uitvinder die bekend is wegens zijn "proportionele achtpuntenpasser" met twee armen, om de vermenigvuldigingen op te lossen over omtrek, oppervlakte en hoeken van een cirkel. In 1567 publiceerde hij in Venetië een blad met beschrijving van zijn instrument.[1] In 1585 gebruikte Giordano Bruno Mordente's passer om Aristoteles's hypothese over de onmeetbaarheid van infinitesimalen te weerleggen, als basis van zijn eigen atomische theorie.[2]
De uitvinding wordt vaak toegeschreven aan de Britse wiskundige Thomas Hood (1556–1620), en ook aan de Italiaanse wiskundige en astronoom Galileo Galilei. Galileo had een professionele instrumentenmaker in dienst, Marc'Antonio Mazzoleni. Hij liet 100 exemplaren maken van een militaire versie van de passer. Verder leidde hij gebruikers op tussen 1595 en 1598. Galileo is de meest bekende van de geciteerde uitvinders, en oudere studies schrijven de uitvinding aan hem toe.
Literatuur
- P.H. van Cittert, "Proportionaalpassers", Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde, 13 (1947), 1-22.