Sergej Tanejev

Appearance naar zijbalk verplaatsen verbergen
Sergej Tanejev
Sergej Ivanovitsj Tanejev
Algemene informatie
Volledige naam Sergej Ivanovitsj Tanejev (Сергей Иванович Танеев)
Geboren 13 november 1856
Geboorteplaats VladimirBewerken op Wikidata
Overleden 11 maart 1915
Overlijdensplaats MoskouBewerken op Wikidata
Land Vlag van Rusland Rusland
Werk
Genre(s) Klassiek
Beroep Componist, muziekpedagoog, pianist
Instrument(en) piano
(en) AllMusic-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) IMDb-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Portaal  Portaalicoon   Muziek

Sergej Ivanovitsj Tanejev (Russisch: Сергей Иванович Танеев) (Vladimir aan de Kljazma, oblast Vladimir, 13 november 1856Djoedkovo bij Svenigorod, Centraal Federaal District, 11 maart 1915) was een Russisch componist en muziekpedagoog.

Levensloop

Zijn vader Ivan Tanejev was filoloog en amateurmusicus. Tanejev studeerde aan het Conservatorium van Moskou, piano bij Nikolaj Rubinstein en harmonieleer, instrumentatie en compositie bij Pjotr Iljitsj Tsjaikovski. Met deze had hij een levenslange vriendschap, die zo ver ging, dat Tsjaikovski zijn werken, voordat zij gedrukt werden, aan zijn voormalige leerling Tanejev ter beoordeling voorlegde. In 1875 studeerde hij af met de eerste gouden medaille van het conservatorium; hij debuteerde als solist in de Russische première van het eerste pianoconcert van Johannes Brahms.

Concertreizen onder andere naar Parijs met Leopold Auer volgden. Na een verblijf in Parijs volgde hij Tsjaikovski op als leraar harmonie (1878), en na de dood van Rubinstein (1881) nam hij ook diens pianoklassen over. Van 1885 tot 1889 was hij op 29-jarige leeftijd directeur van het Moskou Conservatorium P. I. Tsjaikovski van Moskou; nadien bleef hij er leraar voor contrapunt. Vanaf 1906 gaf hij les aan het nieuw opgerichte Volksconservatorium. Hij was medeoprichter van het Muziekwetenschappelijke genootschap en later van de Muziektheoretische bibliotheek. Al zijn kennis uit de historische en praktische studies legde hij vast in het tweedelige leerboek «Het beweeglijke contrapunt van de strenge stijl» (1909); zijn «Leer van de canon» werd pas in 1929 gepubliceerd.

Hij was een van de invloedrijkste Russische muziekdocenten. Niet als pedagoog in algemene zin, maar als bereidwillige en onomkoopbare adviseur in alle muzikale vragen was Tanejev «het artistieke geweten en de leermeester van een hele generatie van Russische componisten», aldus Reinhold Glière. Tot zijn leerlingen behoorden Alexander Skrjabin, Sergej Rachmaninov, Reinhold Glière, Nikolaj Mjaskovski en Nikolaj Medtner. Als ongemeen zelfkritische en buitengewoon omvattende beschaafde componist zag Tanejev de toekomst van de Russische muziek er in, de ontwikkeling van de Midden-Europese vormen sinds de Franco-Vlaamse polyfonie in te halen: «op het Russische lied is hetzelfde denkvermogen toe te passen, dat op het lied van de westelijke volken is aangewend, en uitsluitend dan zouden wij een eigen nationale muziek hebben».

Stijl

In Tanejevs composities zijn contrapuntische technieken een vast kenmerk, maar dit werd al door zijn tijdgenoten vaak als droge, wiskundige, uiteindelijk ongeïnspireerd werk beoordeeld - ondanks dat Tanejev grote expressiviteit in zijn werken kon leggen. Zijn muziek heeft in plaats van een nationalistisch een kosmopolitisch karakter en is overwegend lyrisch, met een sterke contrapuntische en polyfone inslag. Opmerkelijk genoeg heeft hij vrijwel geen of weinig werken voor piano solo gecomponeerd, maar wel talrijke liederen en koren, enige symfonieën (de meeste postuum gepubliceerd), cantates en een opera. Het accent in zijn oeuvre ligt zonder twijfel op de kamermuziek.

Composities

Werken voor orkest

Muziektheater

Opera's
Voltooid in titel aktes première libretto
1884-1894 Oresteia operatrilogie A. Wenckstern naar Aischylos

Cantates en geestelijke werken

Werken voor koor

Vokale muziek met orkest of instrumenten

Kamermuziek

Werken voor orgel

Werken voor piano

Publicaties

Bibliografie

Externe links

Bibliografische informatie