Thea Doelwijt

In de wereld van vandaag heeft Thea Doelwijt de aandacht getrokken van miljoenen mensen over de hele wereld. Of het nu komt door de impact ervan op de samenleving, de relevantie ervan in de populaire cultuur of de invloed ervan op een specifiek gebied, Thea Doelwijt is een onderwerp van algemeen belang geworden. Vanaf het ontstaan ​​tot aan de evolutie door de jaren heen heeft Thea Doelwijt in gelijke mate voor debat, reflectie en bewondering gezorgd. In dit artikel zullen we alle aspecten die verband houden met Thea Doelwijt diepgaand onderzoeken, van de oorsprong tot de impact ervan vandaag, waarbij we het belang en de relevantie ervan in de moderne samenleving analyseren.

Thea Doelwijt
Thea Doelwijt
Algemene informatie
Land Koninkrijk der Nederlanden, Suriname
Geboortedatum 3 december 1938
Geboorteplaats Den Helder
Werk
Beroep toneelschrijver, journalist, dichter, literatuurcriticus, jeugdauteur, surinamist, schrijver, regisseur, auteur
Persoonlijk
Talen Nederlands
Moedertaal Nederlands
Schrijftaal Nederlands
Diversen
Prijzen en onderscheidingen Ridder in de Orde van Oranje-Nassau (20 maart 2014)[1]
Website Officiële website
De informatie in deze infobox is afkomstig van Wikidata.
U kunt die informatie bewerken.

Theadora Christina Doelwijt (Den Helder, 3 december 1938) is een schrijfster van Surinaams-Nederlandse afkomst.

Leven en schrijfactiviteit

Thea Doelwijt, dochter van een Nederlandse moeder en een Surinaamse vader, maakte haar literaire debuut meteen na de middelbare school, in 1957, in het tijdschrift Klat. Van 1959 tot 1961 werkte ze als journalist voor het Zutphens Dagblad en Deventer Dagblad, waar ze onder de naam Marianne meewerkte aan een kinderkrant. Daarna vertrok ze in 1961 naar Suriname waar ze werkte als journalist onder meer voor het dagblad Suriname. Ze debuteerde met De speelse revolutie (1967) waarin zij verhaalt hoe jongeren met veel elan een 'omwenteling' teweegbrengen. Sobere poëzie bevat Met weinig woorden (1968). Zij was redactielid van het tijdschrift Moetete (1968-69). Doelwijt schreef twee veelgelezen boeken, de thriller Toen Mathilde niet wilde ... (1972) en de novelle Wajono (1969). Het laatste boek beschrijft de problemen van een lndiaan die naar de stad gaat, maar uiteindelijk weer terugkeert naar het bosland. In de jaren zeventig en tachtig schreef Doelwijt een groot aantal toneelstukken, musicals en cabaretteksten, vooral voor het Doe-theater, onder meer Land te koop (1973). Centraal stonden daarin een zelfbewust Surinamerschap met behoud van alle rijkdom aan culturen maar zonder etnische scheidslijnen en een beleving van de menselijke vrijheid zonder koloniale repressie of knellende tradities (met name ook voor de vrouw). Fel is haar verzet tegen militarisme in het stuk Iris (1987).

Ze stelde enkele belangrijke bloemlezingen samen: Kri! kra! Proza van Suriname (1972), Geen geraas of getier (1974) en met Shrinivási: Rebirth in words (1981) - en ze bracht veel literair werk naar boven, onder meer van Sophie Redmond. Verschillende kinderboeken staan op haar naam, waaronder het op “Indiaanse” vertellingen gebaseerde Kainema de Wreker en de menseneters (1977). Begin jaren ’90 bezorgde Doelwijt de hervertellingen van Surinaamse sprookjes (o.a. van de spin Anansi en over de bakroe) in de omvangrijke cyclus Volksverhalen uit kleurrijk Nederland voor het project Bouwstenen voor Intercultureel Onderwijs vanuit de Universiteit Leiden.

Sinds december 1983 in Amsterdam woonachtig verbeeldt ze de situatie van migranten, zoals in het kinderboek Op zoek naar Mari Watson (1987) en in de Saramaccaanse musical Cora-o (1988). Over haar verhaal ‘Ere wie ere toekomt’ (gepubliceerd in Verhalen van Surinaamse schrijvers, 1989) oordeelde Hannemieke Stamperius dat het tot het mooiste en meest bijzondere proza behoorde dat in 1989 is gepubliceerd. Doelwijt droeg ook bij aan de Engelstalige bloemlezing uit de Surinaamse literatuur Diversity is power (2007).

Als writer in residence verzorgde Doelwijt belangrijke workshops in Suriname.

Onderscheidingen

  • In 1974 ontving zij de Gouverneur Currie-prijs.[2]
  • In 1989 kreeg zij een prijs voor haar verdiensten voor de Surinaamse cultuur.
  • Sinds 1998 is ze lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde.
  • In 1989 ontving zij de Damsko Award, een publieke onderscheiding als blijk van erkentelijkheid voor haar individuele en maatschappelijke initiatieven.
  • Op 6 februari 2009 is zij door de Surinaamse overheid onderscheiden als Officier in de Ere-Orde van de Gele Ster, omdat zij zich ‘jarenlang op een bijzondere manier heeft ingezet voor de Surinaamse podiumkunsten’.
  • In 2013 ontving zij de "Gouden Vioolspeld" voor haar maatschappelijke verdiensten. Jaarlijkse prijs, die wordt uitgereikt aan een vrouw die in de geest van Sophie Redmond vrouwen inspireert en gezien wordt als een rolmodel vanwege buitengewone prestaties op maatschappelijk en/of cultureel gebied.
  • In 2023 werd ze een maand lang geëerd op de Iconenkalender van NAKS.[3]

Werken

  • 'Grootvaders klok' (1965)
  • 'Vrouwen van Suriname' (1967)
  • 'De speelse revolutie' (1967)
  • 'Ballade in klank en kleur' (1967)
  • 'De Vlucht' (1968)
  • 'Met weinig woorden' (1968)
  • 'Wajono' (1969)
  • '13 spelen met land' (1969)
  • 'De nacht van de winti' (1969)
  • 'Frrrèk' (1970)
  • 'Mijn droomhuis' (1971)
  • 'Toen Mathilde niet wilde' (1971)
  • 'Kri, kra! Proza van Suriname' (1972)
  • '4 Toneelstukken' (1972)
  • 'Hare Lach' (1972)
  • 'Land te koop!' (1973)
  • 'Libi span ini na ati foe Sranan' (1974)
  • 'Geen geraas of getier' (1974)
  • 'Herinneringen rondom Oma Nassy' (1974)
  • 'Fri' (1974/'75)
  • 'Sis en Sas de ruziestrooiers' (1975)
  • 'Wi na Srananman' (1975)
  • 'Broko sweti' (1975)
  • 'Fri libi' (1975)
  • 'Anansi kontra Masra Bobo, Masra Babari, Misi Fes'koki, Misi Sabiman nanga Masra Kon-flaw' (1976)
  • 'Kainema de Wreker en de menseneters' (1977)
  • 'Lafu a no sjen' (1977)
  • 'Prisiri stari/De pretster' (1977)
  • 'Keskesi sani' (1978)
  • 'Na krakti foe Mama Sranan' (1978)
  • 'Omdat hij een tollie heeft' (1979)
  • 'Ik hoor, ik zie, ik zwijg' (1979)
  • 'Ba Uzi' (1980)
  • 'Ba Uzi' (1981)
  • 'Rebirth in words' (1981)
  • 'De grote Caraïbische familie' (1981)
  • 'Rebirth/Wedergeboorte' (1981)
  • 'Prisiri stari' (1981)
  • 'Linkse Lucie' (1982)
  • 'Trawan prakseri/Tussen twee vuren' (1982)
  • 'Roi nanga den fufuruman' (1982/'83)
  • 'Een dikke, zwarte vrouw als ik' (1984)
  • 'In de huid van een ander' (1984)
  • 'Mi kondre tru, mi lobi yu' (1984)
  • 'Ik vang, ik vang... wat jij niet vangt' (1984)
  • 'Roi, mi boi' (1985)
  • 'Egoli' van Matsemela Manaka (ca. 1986)
  • 'Moeders en dochters' (1987)
  • 'Iris' (1987)
  • 'Op zoek naar Mari Watson' (1987)
  • 'Peter en Dino, een verhaal over taal' (1988)
  • 'Cora-o' (1988)
  • 'Ere wie ere toekomt' (1989)
  • 'Zoals het vroeger was... wordt het nooit meer' (1989)
  • 'Loekoeman' (1991)
  • 'Wat doen we met gisteren' (1991)
  • 'Post uit Suriname' (1991)
  • 'Ma, er zit een muskiet in mijn klamboe!' (1992)
  • 'Het lot van de schrijver' (1992)
  • 'Marake I' (1992)
  • 'Al(lochtoon) gaat met Au(tochtoon)' (1994)
  • 'Trow-oso' (1998)
  • 'Na Gowtu Du' (1998)
  • 'Moi boi' (1999)
  • 'O sekoer! Help!' (2000)
  • 'En toen en toen en toen' (2002)
  • 'Na Dyamanti Du' (2003)
  • 'Misi Bethania' (2004/'05)
  • 'Stop je hoofd nooit in een spinnenweb' (, 2006)
  • ‘Na Bigi Du’ (volksopera, 2008)
  • ‘Ons kent ons’ (Nederland, 2011)
  • ‘Op weg naar vrijheid’ (Nederland, 2013)

Over Thea Doelwijt

  • Michiel van Kempen, ‘Thea Doelwijt’. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, no. 49, mei 1993. (Biografie, beschouwing, primaire en secundaire bibliografie.)
  • Michiel van Kempen, Een geschiedenis van de Surinaamse literatuur. Breda: De Geus, 2003, deel II, p. 72-724, 736, 818-822, 920-921, 925, 1005-1006, 1020, 1184-1185, 1198, 1202-1203.
  • Annika Ockhorst, met medewerking van Thea Doelwijt, Lachen, huilen, bevrijden. De weerspiegeling van de Surinaamse samenleving in het werk van het Doe-theater, 1970-1983. Leiden/Boston: Brill, 2012.
  • Madeleine van den Berg, 'Thea Doelwijt; Met humor en spel de wereld veranderen' in literatuurgeschiedenis.nl, juli 2024

Zie ook