Theognis van Megara
Tegenwoordig heeft Theognis van Megara een ongekende relevantie gekregen in onze samenleving. Vanaf het begin tot het heden is Theognis van Megara het onderwerp geweest van debat, bewondering en voortdurende evolutie. De impact ervan is op alle gebieden voelbaar, van de politiek tot de populaire cultuur. In dit artikel zullen we de verschillende aspecten van Theognis van Megara onderzoeken, het belang ervan in het dagelijks leven en hoe het de manier waarop we denken en handelen heeft gevormd. Vanaf zijn oorsprong tot zijn invloed vandaag de dag heeft Theognis van Megara een onuitwisbare stempel gedrukt op de geschiedenis van de mensheid.
| Theognis | ||||
|---|---|---|---|---|
| Algemene informatie | ||||
| Volledige naam | Θέογνις ὁ Μεγαρεύς, Théognis ho Megareús | |||
| Ook bekend als | Theognis van Megara | |||
| Geboren | 6e eeuw v.Chr. | |||
| Geboorteplaats | Megara | |||
| Overleden | 485 v.g.j. | |||
| Geboorteland | Oude Griekenland | |||
| Beroep | dichter, grondbezitter | |||
| Werk | ||||
| Genre | elegische poëzie | |||
| Stroming | Oudgriekse literatuur | |||
| Bekende werken | De Theognidea | |||
| ||||
De Griekse dichter Theognis leefde te Megara tijdens de tweede helft van de 6e eeuw v.Chr. Hij was een aristocratische grondbezitter die noodgedwongen zijn stad verliet, misnoegd om een democratische machtsovername waarbij hem zijn bezit werd afgenomen.
Op politiek vlak was hij de tegenpool van Solon. Uit zijn gedichten, vaak gericht aan zijn jonge hartsvriend Cyrnus (Grieks: Kyrnos), leren wij een hooghartig en pessimistisch aristocraat kennen, die heftig van leer trekt tegen de toenemende democratisering in Hellas en met haat en heimwee aan het verleden terugdenkt. Theognis’ dialect is het episch met enkele Dorische elementen.
De hoofdthema’s in zijn werk zijn:
- de bezorgdheid van de oude adel (de "goeden") om de toenemende invloed van de nieuwe geldbezitters, afkomstig uit lagere standen (de "slechten")
- de nobele vriendschap die jeugdige aristocraten moet verbinden, om het democratische gevaar af te wenden.
In De grote dichters (1935) citeert Herman Gorter zijn klacht tegen het opkomende woekerkapitaal, met deze vertaling: "het is iets vreemds met het geld, dat men er nooit te veel van kan hebben. Hierin verschilt het van alle dingen die men er voor koopen kan. Voedsel, kleeding, huizen en vooral wijn, aan dat alles is een grens. Maar niet aan geld. Er is slechts één ding dat er aan gelijk is, dat is de wijsheid."
De Theognidea
De Theognidea is een corpus van Griekse elegische poëzie uit de archaïsche en klassieke periode overgeleverd op naam van Theognis. Het corpus is via een aparte handschriftelijke traditie tot ons gekomen; een uitzonderlijke situatie, want het merendeel van de Griekse lyriek is overgeleverd via citaten of papyrusfragmenten. Ongeveer 1220 verzen zijn in meer dan 50 Griekse handschriften overgeleverd. Eén handschrift (Par. suppl. gr. 388 uit de tiende eeuw) levert daarnaast nog een ‘Boek 2’, met 158 (homo-)erotisch getinte verzen.
Het corpus bestaat uit voornamelijk uit fragmenten en excerpten, slechts enkele gedichten zijn compleet. Niet alle gedichten zijn van de hand van Theognis: er bevinden zich ook fragmenten van Tyrtaeus, Solon, Mimnermus en Evenus in het corpus, andere gedichten zijn van anonieme dichters.
Nederlandse vertaling
- Theognis van Megara. Luister naar mij. Elegieën over leven en liefde, vert. Hugo Koning en Vincent Hunink, 2017, ISBN 9789463401203
