Hernieuwbare energiebronnen spelen een steeds grotere rol in de energietransitie. Er is echter één groot probleem: hernieuwbare energie is niet constant beschikbaar. Zo is er bijvoorbeeld geen zon als het donker is en geen wind als het niet waait. Om deze reden is energieopslag van cruciaal belang om te garanderen dat hernieuwbare energie bruikbaar blijft, ook wanneer de energiebronnen niet actief zijn.
Misschien wel de meest bekende vorm van energieopslag zijn batterijopslagsystemen. Batterijen slaan elektriciteit op door chemische reacties tussen de elektroden en elektrolyten van de batterij. Ze zijn zeer geschikt voor kleinschalige toepassingen en er zijn momenteel talloze verschillende batterijtechnologieën beschikbaar, waaronder lithium-ion, lood-zuur en nikkel-metaalhydride.
Hoewel batterijtechnologieën zich nog steeds ontwikkelen, zijn de grootste uitdagingen momenteel kosten en duurzaamheid. Batterijen zijn nog steeds behoorlijk duur in vergelijking met traditionele opwekkingsmethoden. Daarnaast bevatten veel batterijen schadelijke materialen die moeilijk te recyclen zijn.
Een andere vorm van energieopslag is thermische opslag. Hierbij wordt elektriciteit omgezet in warmte en opgeslagen in warmwaterketels of grondwaterreservoirs. Dit kan worden gebruikt om warmte te leveren wanneer het nodig is, zoals tijdens koude wintermaanden.
Thermische opslagsystemen hebben als voordeel dat ze goedkoper zijn dan batterijen en dat ze langere tijd energie kunnen opslaan. Het nadeel van deze systemen is echter dat energieconversie inherent inefficiënt is, wat betekent dat niet alle energie wordt opgeslagen of hersteld.
Pomp-opslagsystemen slaan elektriciteit op door middel van water. Hierbij wordt elektriciteit gebruikt om water naar een hoger gelegen reservoir te pompen. Wanneer energie nodig is, wordt het water naar beneden gelaten en drijft het turbinewielen aan, die elektriciteit genereren. Deze systemen zijn zeer efficiënt en kunnen op grote schaal worden gebruikt.
Het grootste nadeel van pomp-opslagsystemen is echter dat ze sterk afhankelijk zijn van geografie. Er moet bijvoorbeeld een hoogteverschil van minimaal 300 meter tussen de twee reservoirs zijn voor een efficiënt systeem.
Waterstofopslag is een veelbelovende innovatie voor energieopslag. Waterstof, dat als brandstof kan worden gebruikt, kan worden opgeslagen als gas of vloeistof. Het kan dan worden omgezet in elektriciteit wanneer dat nodig is.
Hoewel waterstofopslag momenteel nog in de onderzoeksfase zit, heeft het een groot potentieel vanwege de eindeloze hoeveelheid waterstof die kan worden geproduceerd door middel van elektrolyse.
Organische stofopslag is een andere veelbelovende innovatie voor energieopslag. Hierbij wordt organische stof, zoals graan of hout, omgezet in een biologische brandstof. Deze brandstof kan vervolgens worden gebruikt om elektriciteit op te wekken.
Zoals bij waterstofopslag bevindt de technologie zich nog in de onderzoeksfase. Het potentieel voor organische stofopslag is echter enorm vanwege de groeiende vraag naar duurzame energiebronnen en de grote hoeveelheid organische stof die jaarlijks wordt geproduceerd.
Compressed air energieopslag (CAES) is een andere veelbelovende technologie voor energieopslag. Hierbij wordt lucht samengeperst en opgeslagen in een reservoir. Wanneer de energie nodig is, wordt de lucht vrijgegeven en drijft het een turbine aan die elektriciteit genereert.
De grootste uitdaging voor CAES is momenteel de efficiëntie. Er gaat veel energie verloren bij het samenpersen en vrijgeven van lucht. Er wordt echter veel onderzoek gedaan naar manieren om deze efficiëntie te verhogen.
Er zijn talloze energieopslagtechnologieën beschikbaar en er wordt nog steeds onderzoek gedaan naar nieuwe en innovatieve oplossingen. Hoewel er nog veel uitdagingen bestaan, is het van vitaal belang dat er voldoende energieopslagcapaciteit beschikbaar is om het potentieel van hernieuwbare energie ten volle te kunnen benutten.