Hadrosauroidea

Een mogelijke stamboom van de Hadrosauroidea

De Hadrosauroidea zijn een groep ornithischische dinosauriërs.

Edward Drinker Cope benoemde impliciet een superfamilie Hadrosauroidea, toen hij in 1869 de familie Hadrosauridae benoemde. De eerste die de naam echt gebruikte was Friedrich von Huene in 1952.

Het eerste gebruik als aanduiding voor een klade was in 1986 door Paul Sereno. In 1998 gaf Sereno ook de eerste definitie: de groep bestaande uit alle Hadrosauriformes die nauwer verwant zijn aan Parasaurolophus dan aan Iguanodon. In 2003 gaf You een materieel hoogstvermoedelijk niet afwijkende definitie door "Parasaurolophus" door "Hadrosauridae" te vervangen. In 2005 verfijnde Sereno zijn definitie door ook de soortnamen toe te voegen: Parasaurolophus walkeri Parks 1922 en Iguanodon bernissartensis Boulenger 1881.

De groep bestaat uit middelgrote tot reusachtige euornithopode herbivoren, gespecialiseerd in het eten van lagere vegetatie, uit Afrika, Europa, Azië en Noord- en Zuid-Amerika. De oudste bekende hadrosauroïden, Probactrosaurus en Ouranosaurus, stammen uit het Aptien-Albien, 112 miljoen jaar geleden, van het Krijt. Aan het eind van het Krijt, 65 miljoen jaar geleden, stierf de groep uit, samen met alle andere dinosauriërs behalve de vogels.

In 2017 werd gemeld dat de hadrosauroïden tot de eerste graseters konden behoren: in hun fossiele tanden werden stukjes plantenmateriaal gevonden die typisch zijn voor grassen.

De belangrijkste groep binnen de Hadrosauroidea vormen de geavanceerde Hadrosauridae; mogelijke meer basale hadrosauroïden zijn:

Een mogelijk kladogram is het volgende:

Ankylopollexia 

Camptosaurus dispar



Owenodon hoggii


Styracosterna 


Uteodon aphanoecetes



Cumnoria prestwichii





Cedrorestes crichtoni



Osmakasaurus depressus




Hippodraco scutodens



Theiophytalia kerri





Iguanacolossus fortis



Planicoxa venenica



Dakotadon lakotaensis




Lurdusaurus arenatus



Lanzhousaurus magnidens




NHMUK R1831



Kukufeldia tilgatensis




Barilium dawsoni



Fukuisaurus tetoriensis




Proa valdearinnoensis




Iguanodon bernissartensis


Hadrosauroidea 

Hypselospinus fittoni




Mantellisaurus atherfieldensis



NHMUK R3741 (cf. Mantellisaurus)





Ouranosaurus nigeriensis




Altirhinus kurzanovi



Jinzhousaurus yangi



Ratchasimasaurus suranareae




Penelopognathus weishampeli




Equijubus normani



Xuwulong yueluni





Gongpoquansaurus mazongshanensis





Jintasaurus meniscus



Probactrosaurus gobiensis



Eolambia caroljonesa




Hadrosauromorpha

















Literatuur

Wikispecies Mediabestanden