Harry Partch
Uiterlijk naar zijbalk verplaatsen verbergenHarry Partch (Oakland (Californië), 24 juni 1901 – San Diego, 3 september 1974) was een Amerikaans componist, musicoloog en muziekinstrumentenbouwer. Hij was een van de eerste componisten uit de twintigste eeuw die zich intensief bezighielden met de systematisering van microtonale toonschalen. Voor zijn composities vervaardigde hij veel zelfontworpen instrumenten met alternatieve toonschalen, gestemd in een 11-limiet rein geïntoneerde schaal.
Tevens is de 43-delige toonschaal een uitvinding van hem. Met deze toonschaal was het mogelijk om volkomen zuiver te spelen.
Otonaliteit en utonaliteit
Harry Partch bedacht de termen otonaliteit en utonaliteit om daarmee de relatie weer te geven van de boventonen tot de grondtoon.
- Otonaliteit: tonen die consonante veelvouden zijn van de grondtoon. Bijvoorbeeld: 3/3, 4/3 en 5/3 zijn alle veelvouden van 1/3, dus op octaven na van de grondtoon 1/1.
- Utonaliteit: consonante tonen die alle de grondtoon als veelvoud hebben. Bijvoorbeeld 7/2, 7/3 en 7/4 hebben alle de toon 7/1 als veelvoud, en dus op octaven na de grondtoon 1/1.
Tonaliteitsdiamant
Harry Partch: Uitgebreide Tonaliteit Diamant
Het verschil tussen otonaliteit en utonaliteit kan visueel uitgelegd worden met de ruitvormige tonaliteitsdiamant:
7-limiet tonaliteitsdiamant:
| 7/4 | ||||||
| 3/2 | 7/5 | |||||
| 5/4 | 6/5 | 7/6 | ||||
| 1/1 | 1/1 | 1/1 | 1/1 | |||
| 8/5 | 5/3 | 12/7 | ||||
| 4/3 | 10/7 | |||||
| 8/7 |
Werken
Veel werken van voor 1930 in gelijkzwevende stemming (waaronder een pianoconcert, symfonisch gedicht, circa 50 liederen, en diverse werken uit de jaren 1910–20) zijn vernietigd. Hieronder volgt een overzicht aan werken van Harry Partch.
| Jaar | Werk | Eerste uitvoering | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1925-27 c. | String Quartet | - | |||||||
| 1929 | My Heart Keeps Beating Time, gelijkzwevende stemming (L. Yoell) | - | |||||||
| 1930-33 | 17 Lyrics of Li Po (op tekst van Shigeyoshi Obata: The Works of Li Po) | San Francisco; 9 februari 1932 | |||||||
| 1931 | By the Rivers of Babylon (Psalm 137) | San Francisco; 9 februari 1932 | |||||||
| 1931 | The Potion Scene (naar Romeo en Julia van W. Shakespeare) | San Francisco; 9 februari 1932 | |||||||
| 1932 | The Lord is My Shepherd (Psalm 23) | San Francisco; 9 februari 1932 | |||||||
| 1941 | Barstow: Eight Hitchhiker Inscriptions from a Highway Railing at Barstow, California, 1v, | New York; 22 april 1944 | |||||||
| 1942-43 | 3 Settings | Madison; 3 mei 1945 | |||||||
| 1942-43 | Mad Scene (naar King Lear van Shakespeare) | - | |||||||
| US Highball: a Musical Account of a Transcontinental Hobo Trip (Tekst: Partch) | New York; 22 april 1944 | ||||||||
| 1943 | San Francisco: a Setting of the Cries of Two Newsboys on a Foggy Night in the Twenties | 22 april 1944 | |||||||
| 1943 | The Letter: a Depression Message from a Hobo Friend, voor stem, aangepaste gitaar en kithara (laatste revisie in 1972, voor stem en groot ensemble van authentieke instrumenten) | ||||||||
| 1944 | 2 Settings from Finnegans Wake (J. Joyce) | Madison; 7 maart 1945 | |||||||
| 1944 | Y D Fantasy (Partch). | New York; 22 april 1944 | |||||||
| 1945 | I'm very happy to be able to tell you about this … (W. Ward, BBC transcr.) | Madison; 3 mei 1945 | |||||||
| 1945 | Polyphonic Recidivism on a Japanese Theme (The Crane), gelijkzwevende stemming, SATB | - | |||||||
| 1946-50 | Intrusions , | ||||||||
| 1949-50 | Sonata Dementia (Tekst: Partch), | ||||||||
| 1950 | The Wooden Bird (gelegenheidswerk, W. Leach), (+ B. Johnston). | Charlottesville; 10 januari 1951 | |||||||
| 1952 | Plectra and Percussion Dances: Castor and Pollux, a Dance for the Twin Rhythms of Gemini (rev. 1968) | ||||||||
| 1952-53 | Ring Around the Moon, a Dance Fantasm for Here and Now (Teksten: Partch) | ||||||||
| 1949-52 | Even Wild Horses, Dance Music for an Absent Drama (A. Rimbaud: A Season in Hell) | Berkeley; 19 november 1953 | |||||||
| 1951 | King Oedipus (eenakter, naar W.B. Yeats en naar Sofocles). | Oakland; 14 maart 1952 | |||||||
| 1954-55 | 2 Settings from Lewis Carroll
Bibliografie
Zie ookReferentiesBibliografische informatie
Externe links
 ·  · 
Toonstelsels
|