Heinrich Ignaz Franz Biber

Heinrich Ignaz Franz Biber von Bibern

Volledige naam

Heinrich Ignaz Franz Biber von Bibern

Geboren

12 augustus 1644

Overleden

3 mei 1704

Geboorteland

Tsjechië/

Oostenrijk

Stijl

Barok

Beroep(en)

componist, dirigent, violist

Instrument(en)

viool

(en) Allmusic-profiel

(en) Discogs-profiel

(en) MusicBrainz-profiel

Portaal

Klassieke muziek

Heinrich Ignaz Franz Biber von Bibern (Wartenberg am Roll, sinds 1645 Stráž pod Ralskem, 12 augustus 1644 — Salzburg, 3 mei 1704) was een Oostenrijks componist en violist van Boheemse herkomst.

Levensloop

Biber werd in Stráž pod Ralskem (toentertijd Wartenberg), Bohemen geboren. Zijn basisopleiding kreeg hij aan het College van de Jezuïeten in Opava, (Duits: Troppau), Moravië, waar hij onder andere bekend werd met Pavel Josef Vejvanovský en Philipp Jacob Rittler. Vermoedelijk heeft hij in Praag, Dresden en Wenen gestudeerd onder andere bij de vioolvirtuoos Johann Heinrich Schmelzer.

In het begin van de jaren zestig van de 17de eeuw was hij als musicus in dienst van Vorst Johann Seyfried Eggenberg in Graz in de Oostenrijkse provincie Stiermarken (Steiermark). Later was hij kapelmeester tot 1670 van de beroemde kapel van de vorst-aartsbisschop van Olomouc (Duits: Olmütz) Karl von Lichtenstein-Kastelkorn, die op de zomerzetel van de bisschop, het kasteel Kroměříž (Duits: Kremsier) (nu: Paleis van de Přemysliden) musiceerden (beide plaatsen in de provincie Moravië). Aansluitend was hij violist en componist, dirigent en rentmeester aan het hof van de aartsbisschop van Salzburg Maximilian Gandolph von Khuenburg.

Op 30 mei 1672 huwde hij met Maria Weiß uit Salzburg. In 1690 werd hij - na een wachttijd van 9 jaar - eindelijk door keizer Leopold I van het Heilige Roomse Rijk met de adelstitel "Biber von Bibern" onderscheiden.

Zijn composities bestaan merendeels uit kerkmuziek, hoewel ook twee opera's van hem bekend zijn. Hij overleed op 59-jarige leeftijd in Salzburg.

Composities

Instrumentale muziek

1668 Sonata, voor 6 trompetten, pauken en orgel
1673 Sonata "La battaglia", suite voor 3 violen, 4 altviolen, 2 violone en basso continuo
1676 Sonatae, tam aris, quam aulis servientes (12 sonatas en 12 trompet duos) voor 6 tot 8 instrumenten (trompetten, strijkers en basso continuo) in verschillende combinaties
1. 12 sonates
  1. "Sonata I" door "Musica Antiqua Köln" o.l.v. Reinhard Goebel en "Gabrieli Consort and Players", o.l.v. Paul McCreesh
  2. Sonata II
  3. Sonata III
  4. Sonata IV
  5. "Sonata V" door "Musica Antiqua Köln" o.l.v. Reinhard Goebel en "Gabrieli Consort and Players", o.l.v. Paul McCreesh
  6. Sonata VI
  7. "Sonata VII" door "Musica Antiqua Köln" o.l.v. Reinhard Goebel en "Gabrieli Consort and Players", o.l.v. Paul McCreesh
    1. Variatio
    2. Allegro
    3. Adagio
    4. Allegro
    5. Adagio
  8. Sonata VIII
  9. Sonata IX
  10. Sonata X
    1. Adagio
    2. Allegro
    3. Adagio
    4. Presto
    5. Allegro
    6. Adagio
  11. Sonata XI
  12. "Sonata XII" door "Musica Antiqua Köln" o.l.v. Reinhard Goebel en "Gabrieli Consort and Players", o.l.v. Paul McCreesh
2. 12 trompetduo's
  1. A Due No. 1
  2. A Due No. 2
  3. A Due No. 3
  4. A Due No. 4
  5. A Due No. 5
  6. A Due No. 6
  7. A Due No. 7
  8. A Due No. 8
  9. A Due No. 9
  10. A Due No. 10
  11. A Due No. 11
  12. A Due No. 12
1680 Mensa sonora, seu Musica instrumentalis, zes suiten voor twee violen, altviool en basso continuo
1. Pars I
  1. Sonata
  2. Allemanda
  3. Courante
  4. Sarabanda
  5. Gavotte
  6. Gigue
  7. Sonatina
2. Pars II
3. Pars III
4. Pars IV
  1. Sonata
  2. Allemanda
  3. Courante
  4. Balletto
  5. Sarabanda
  6. Gigue
  7. Sonatina (Adagio)
5. Pars V
6. Pars VI
1682-1683 Sonatae "Fidicinium Sacro-Profanum", 12 sonates voor 2 violen, 2 altviolen en basso continuo
1. Sonata No. 1 in b klein
2. Sonata No. 2 in F groot
3. Sonata No. 3 in d klein
4. Sonata No. 4 in g klein
5. Sonata No. 5 in C groot
6. Sonata No. 6 in a klein
7. Sonata No. 7 in D groot
8. Sonata No. 8 in Bes groot
9. Sonata No. 9 in G groot
10. Sonata No. 10 in E groot
11. Sonata No. 11 in c klein
12. Sonata No. 12 in A groot
1696 Harmonia-Artificiosa-Ariosa, zeven suites voor strijkers en basso continuo
1. Partia I
2. Partia II
3. Partia III
  1. Praeludium
  2. Allemande
  3. Amener
  4. Balletto
  5. Gigue
  6. Ciacona
4. Partia IV
  1. Sonata
  2. Allamande
  3. Trazza
  4. Aria
  5. Canario
  6. Gigue
  7. Policinello
5. Partia V
  1. Intrada
  2. Aria
  3. Balletto
  4. Gigue
  5. Passacaglia
6. Partia VI
7. Partia VII
Balletti a 6, voor twee clarintrompetten en strijkers
1. Sonata
2. Allamanda
3. Amener
4. Aria
5. Balletto
6. Trazza
7. Gavotte
8. Canario
9. Amoresca
10. Sarabanda
11. Gagliarde
12. Ciacona
Balletti Lamentabili
1. Lamento
2. Allemanda
3. Sarabanda
4. Gavotte
5. Gigue
6. Lamento
Battalia "Die liederliche Gesellschaft von allerley Humor"
Battalia "Das liederliche Schwärmen der Musquetirer", "Der Mars", "Die Schlacht", "Undt Lamento der Verwundten" mit Arien imitiert Und Vbaccho dedicirt, voor strijkers en basso continuo
Battalia a 9
Battalia "Allegro"
Battalia "Presto"
Battalia "Aria (Andante)"
Battalia "Il Giardino Armonico"
Sonata sancti Polycarpi à 9, voor 8 trompetten, pauken en cello

Missen, cantates en andere gewijde muziek

1663 Salve regina à 2, voor sopraan, viool, viola da gamba en orgel
1673-1674 Missa Christi resurgentis
1. "Gloria" door The English Concert o.l.v. Andrew Manze
1674 Vespers, voor 8 solisten, koor en orkest
1682 Missa Salzburgensis (Feest-mis voor het 1100-jarig bestaan van het aartsstift Salzburg)
1. "Kyrie" door "The Amsterdam Baroque Orquestra and Choir" o.l.v. Ton Koopman
2. "Gloria" door "Musica Antiqua Keulen" o.l.v. Reinhard Goebel
3. "Sanctus" en "Benedictus" door "Musica Antiqua Keulen" o.l.v. Reinhard Goebel
4. "Agnus Dei" door "The Amsterdam Baroque Orquestra and Choir" o.l.v. Ton Koopman
1682 Plaudite tympana, motet
1687 Applausi festivi di Giove, cantate
1687 Li trofei della fede cattolica, cantate
1687 Requiem à 15 in f klein, voor solisten, gemengd koor en orkest (voor de begrafenismis van de vorst-bisschop Maximilian Gandolph Reichsgraf von Khünberg)
"I. Marcia Funebre" en "II. Introitus: Requiem Aeternam" door "La Capella Reial de Catalunya" en "Le Concert des Nations" o.l.v. Jordi Savall
"III. Kyrie eleison" door "La Capella Reial de Catalunya" en "Le Concert des Nations" o.l.v. Jordi Savall
"IV. Sequentia: Dies irae, dies illa door "La Capella Reial de Catalunya" en "Le Concert des Nations" o.l.v. Jordi Savall
"V. Offertorium" door "La Capella Reial de Catalunya" en "Le Concert des Nations" o.l.v. Jordi Savall
"VI. Sanctus" door "La Capella Reial de Catalunya" en "Le Concert des Nations" o.l.v. Jordi Savall
"VIII. Agnus Dei" en "IX. Communio" door "La Capella Reial de Catalunya" en "Le Concert des Nations" o.l.v. Jordi Savall
1690 Requiem in A
1693 Vesperae Longiores ac Breviores Unacum Litaniis Lauretanis, voor 4 solisten, koor, strijkers, 2 trombones en orgel
1693 Vespro della Beata Vergine
1. Antiphon "Dum Esset Rex"
2. Dixit Dominus
3. Antiphon "Dum Esset Rex"
4. Antiphon "Laeva Ejus"
5. Laudate Pueri
6. Antiphon "Laeva Ejus"
7. Antiphon "Jam Hiems"
8. Laetatus Sum
9. Antiphon "Jam Hiems"
10. Antiphon "Nigra Sum"
11. Nisi Dominus
12. Antiphon "Nigra Sum"
13. Antiphon "Speciosa Facta Es"
14. Lauda Jerusalem
15. Antiphon "Speciosa Facta Es"
16. Ad Magnificat "Beatam Me Dicent"
17. Magnificat
18. Ad Magnificat "Beatam Me Dicent"
1698 Missa Alleluja, voor 8 solisten, gemengd koor, strijkers, 2 cornetten, 6 trompetten, 3 trombones, pauken en basso continuo
1700 Missa Bruxellensis
1. "Kyrie" o.l.v. Jordi Savall
2. "Sanctus" door "La Capella Reial de Catalunya" en "Le Concert des Nations" o.l.v. Jordi Savall
3. "Agnus Dei" door "La Capella Reial de Catalunya" en "Le Concert des Nations" o.l.v. Jordi Savall
1701 Missa Sancti Henrici (uitgevoerd voor het intreden van zijn dochter Anna-Magdalena in het stift van de benedictijnen te "Nonnberg" Salzburg)
Alleluja tres reges de Saba veniunt
Laetatus Sum à 7
Litaniae Sancto Josepho a 20
Lux perpetua
Media Vita In Morte Sumus a 6
Missa catholica
Missa ex B a 6
Missa quadragesimalis (Missa in contrapuncto)
Missa Scala Aretina
Nisi dominus aedificaverit domum - Psalm 126, voor bas, viool en basso continuo
Peccator Et consolator a 2
Requiem Ex F con terza minore
Surrexit Christus, Ciaccona voor viool en basso continuo
Vesperae à 32, voor gemengd koor en orkest
1. Magnificat
2. Dixit Dominus
Victori der Christen a-klein

Muziektheater

Opera's

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1687	Chi la dura la vince; (ook als Arminio bekend) opgedragen aan aartsbisschop Johann Ernst graaf von Thun en Hohenstein	3 aktes	tussen einde 1690 en medio 1692 Salzburg	Francesco Maria Raffaelini
1689	Alessandro in Pietra		1689
1699	Tratenimento musicale del'Ossequio di Salisburgo		1699, Salzburg

Andere toneelwerken

13 Schooldramas

Kamermuziek

1669 "Sonata representativa", voor viool en basso continuo (met imitatie van dierenstemmen)
1. (Allegro)
2. Nachtigall
3. Cucu
4. Fresch
5. Die Henn, der Hann
6. Die Wachtel
7. Die Katz
8. Musquetir Mars
9. Allemande
1673 Sonata à 6, voor trompet, 2 violen, 2 altviolen en contrabas
1676 15 Mysteriensonatas (Rosenkranzsonaten) en Passacaglia, in scordatura met 16 verschillende stemmingen van de viool (opgedragen aan: Vorstaartsbisschop Maximilian Gandolf Graf von Khuenburg)

1. Die fünf freudenreichen ...
  1. Ankündigung der Geburt Christi (d klein) door het duo Maya Homburger (barokviool) en Barry Guy (contrabas) op 15 maart 2007 in de Jazzclub Moods te Zürich en Ankündigung der Geburt Christi (d klein) door Reinhard Goebel (viool), Phoebe Carrai (cello), Konrad Junghänel (luit) en Andreas Spring (klavecimbel en orgel)
  2. Mariae Besuch bei Elisabeth (A groot)
  3. Geburt Christi. Anbetung der Hirten (b klein)
  4. Christi Darstellung im Tempel (d klein)
  5. Der zwölfjährige Jesus im Tempel (A groot)
2. Die fünf schmerzhaften ...
  1. Leiden Christi am Ölberg. Judas' Verrat (c klein) door het duo Maya Homburger (barokviool) en Barry Guy (contrabas) op 15 maart 2007 in de Jazzclub Moods te Zürich
  2. Die Geißelung Christi (F groot)
  3. "Die Dornenkrönung" Christi (Bes groot)
  4. Christi Kreuztragung. Gang nach Golgatha.
  5. "Die Kreuzigung Christi" (g klein) door het duo Maya Homburger (barokviool) en Barry Guy (contrabas) op 15 maart 2007 in de Jazzclub Moods te Zürich
3. Die fünf glorreichen ...
  1. Auferstehung Christi (G groot)
  2. Christi Himmelfahrt (G groot)
  3. Die Ausgießung des Heiligen Geistes (d klein)
  4. Mariae Himmelfahrt (D groot)
  5. Mariae Krönung (C groot)
4. Passacaglia (g klein) door Reinhard Goebel, barokviool
  1. Zonder tempo aangaven
  2. Adagio
  3. Allegro
  4. Adagio
1681 8 Vioolsonates
Pastorella, voor viool en basso continuo
Serenada à 5
Sonata à 6 in Bes groot "die pauern-Kirchfarth genandt"
1. Adagio - Presto
2. -
3. Adagio
4. Aria (Andante)
Sonata à 7
Sonate "der Nachtwächterruf"
Sonate "La Pastorella", voor viool en basso continuo
Sonata pro tabula à 10, voor 4 fluiten, 2 violen, 2 altviolen en cello door het "Mid-Penninsula Recorder Orchestra" en het "Palo Alto Chamber Orchestra"
Trombet- und musikalischer taffeldienst à 4

Publicaties

Jiří Sehnal: Die "Sonatae a Violino solo, Salzburg 1681" von Heinrich Ignaz Franz Biber in: Konferenzbericht des Symposiums Pavel Josef Vejvanowsky, Kromeriz 1993, Österreichisches Ost- und Südosteuropa-Institut Brno, 1994.
Jiří Sehnal: Die Kompositionen Heinrich Bibers in Kremsier (Kroměříž), Sborník prací Filosofické fakulty Brněnské university 19, 1970. pp. 21-39.
Ernst Kubitschek: Heinrich Ignaz Franz Bibers Instrumentalschaffen in : Österreichische Musikzeitschrift 49. Jahrgang, 2/1994, S. 97-105
Ernst Kubitschek: Heinrich Ignaz Franz Biber und Georg Muffat - zwei Meister nicht nur der Instrumentalmusik in: Österreichische Musik Zeitung 3-4/2004, S. 5-18.
Ernst Kubitschek: Die Mysteriensonaten von Heinrich Ignaz Franz Biber in: Schläft ein Lied in allen Dingen, Festschrift für Konrad Ruhland zum 70. Geburtstag, Passau/Schongau 2003; Seite 161-184
Antonín Breitenbacher: Hudební archiv kolegiátního kostela sv. Mořice v Kroměříži, Olomouc, 1928.
Petrus Eder, Ernst Hintermaier: Heinrich Franz Biber 1644-1704: Musik und Kultur im hochbarocken Salzburg in: Studien und Quellen Salzburg, 1994.
Ernst Hintermaier: Heinrich Ignaz Franz Biber (1644-1704) und das Musikleben Salzburgs, Barockberichte 8 & 9 1994, pp. 265-273.

Externe links

(en) Internetpagina
(de) Achtergrondinformatie voor de Mysteriensonates (Rosenkranzsonates)
Bladmuziek van Heinrich Ignaz Biber op de website van het International Music Score Library Project

Bibliografische informatie