Soembanezen

In de wereld van vandaag is Soembanezen een onderwerp geworden dat van groot belang is voor een grote verscheidenheid aan mensen. Van zijn impact op de samenleving tot zijn invloed op de populaire cultuur, Soembanezen heeft de aandacht getrokken van individuen uit alle lagen van de bevolking. Met zo'n brede reikwijdte is het essentieel om de betekenis en implicaties van Soembanezen vandaag de dag volledig te analyseren en te begrijpen. In dit artikel zullen we verschillende aspecten van Soembanezen onderzoeken, van de oorsprong tot de mogelijke toekomstige ontwikkelingen, om licht te werpen op dit fenomeen en de impact ervan op ons dagelijks leven.

Twee Soembanese mannen dansen de Zaiwo met zwaard en schild

Soembanezen zijn de inwoners van het eiland Soemba. Met de term "Soembanees" wordt zowel de bevolking van Soemba als de oorspronkelijke bevolking van Soemba aangeduid.

Groepen

De oorspronkelijke bevolking van Soemba bestaat eigenlijk uit meerdere volken, die behoren tot de Austronesische volkeren. De "oer-Soembanees" wordt volgens H.J.T. Bijlmer gekarakteriseerd door de Maleise (proto-maleise of oer-maleise) elementen, terwijl er weinig Melanesische inslag is. Hij meent dat de gehele Soembanese bevolking uit één groep bestaat. Keers spreekt van een vermenging tussen Negrito's en Proto-Maleiers. Op Oost-Soemba onderscheidt zij twee groepen: de Oost-Soembanees (die ook voor een deel met anderen vermengd voorkomt op West-Soemba) en de "Sabunees". Met deze laatste doelt zij niet op de Savoenese immigranten die vanaf de achttiende eeuw naar Soemba kwamen, maar op de oorspronkelijke bevolking die eerst naar Soemba kwam en later deels verder trok naar het eiland Savoe. Op Soemba vermengde deze groep zich met de oorspronkelijke bewoners en men noemt zich zelf nu Soembanees.

De traditionele Soembanese samenleving kende drie sociale lagen: de Maramba (Raja/Koning), de Kabihu (de tussenlaag) en de Ata (slaven).

Demografie

  • Aantal bewoners op Soemba in 2000: 600.000 (1990: 450.000)
  • Bevolkingsgroepen: Soembanezen, Savoenezen (immigranten van het eiland Savoe) en Endenezen (uit de plaats Ende op Flores)
  • Bevolkingsdichtheid: West-Soemba is dichter bevolkt dan het meer bergachtige Oost-Soemba.

Religies

Voor meer details: zie Zending op Soemba.

Een gedeelte van de Soembanezen hangt het christendom aan. In 1961 telde de Geredja Kristen Sumba ruim 45.000 zielen en de Gereja Katolik Sumba 23.000 zielen. De Zending op Soemba begon al in 1872. Verder zijn er moslims en nog een aantal groepen animisten die geloven in voorouderverering, offerfeesten, de bezieling van dieren en materialen en de waarzegging door de Marapu (priester). Het dagelijkse leven is nog steeds doordrenkt van dit geloof.

Taal

Voor onderzoek over de talen van Soemba, zie Lou Onvlee.

De oorspronkelijke talen van Soemba behoren tot de Bima-Soembatalen. Het eiland kent hiervan verschillende dialecten. Onderling verstaat men elkaar niet of nauwelijks. De talen kunnen globaal ingedeeld worden in twee grotere taalgroepen, het Kamberaas (taal van de oorspronkelijke bevolking in Oost- en Midden Soemba) en het Wadjewaas (taal van de oorspronkelijke bevolking in West-Soemba).

  • Daarnaast wordt er gesproken:
    • Lambojaas (taal van de oorspronkelijke bevolking rond Lamboja op West-Soemba)
    • Savoenees (oostkust)
    • Kodisch (uiterste westen)
    • Maleis was de gemeenschappelijke taal die gebruikt werd door bestuur en zending.
    • Bahasa Indonesia is tegenwoordig de officiële taal.