Motto

Uiterlijk naar zijbalk verplaatsen verbergen

Een motto of kenspreuk is een korte tekst die de intentie of levenshouding van de gebruiker van het betreffende motto weergeeft. Motto is ontleend aan Italiaans motto: gezegde, ontstaan uit het Latijnse klankwoord muttire: een kik geven.

Literair

Literair werk wordt soms voorafgegaan door een motto in de vorm van een (min of meer raadselachtig) citaat. De schrijver geeft hiermee een hint voor de interpretatie van zijn boek. Zo laat Harry Mulisch de roman De aanslag voorafgaan door een regel van Plinius de Jongere: Overal was het al dag, maar hier was het nacht, neen, meer dan nacht. Ferdinand Bordewijk, die zijn boek Karakter opdraagt aan zijn kinderen, geeft het als motto: 'A sadder and wiser man / he rose the morrow morn' (De volgende dag stond hij op / door schade en schande wijs geworden) naar Samuel Coleridge.

Wapenspreuk

Strikt genomen zijn leuzen en wapenspreuken in de heraldiek verschillende zaken, maar de termen worden vaak door elkaar gebruikt. Een leus staat boven het wapen of op de rand van de wapentent; de wapenspreuk of het motto staat op een bandelier of lint onder het wapen. Onder sommige wapenschilden is een strook aangebracht waarop een motto, devies of wapenspreuk (wapenkreet, vroeger ghecri genoemd) staat geschreven. Zo staat onder het Nederlandse wapen de tekst: Je maintiendrai (ik zal handhaven, ik zal standhouden).

Lijfspreuk

Een motto van een persoon wordt lijfspreuk of credo genoemd, bijvoorbeeld: "Mijn lijfspreuk is: niet zeuren, gewoon doen."

Schip

Een motto kan gebruikt worden als naam van een schip. Het Binnenvaartpolitiereglement, Rijnvaartpolitiereglement 1995 en Scheepvaartreglement Gemeenschappelijke Maas bepalen dat een schip een naam moet hebben, en dat die naam ook een kenspreuk mag zijn.

Zie ook

Mediabestanden · · Sjabloon bewerken Vaktermen in de heraldiek

adelaar · Agnus Dei · alliantiewapen · andreaskruis · ankerkruis · armoriaal · baldakijn · barensteel · bezant · Bourgondisch kruis · brisure · cartouche · centaur · cordelière · dekkleed · dorpsvlag · dorpswapen· drieberg · dubbelkoppige adelaar · dwarsbalk · fleur de lis · fleuron · Friese adelaar · gaande leeuw · gecarteleerd · Gelderse leeuw · gepaald · gravenkroon · groot wapen · griffioen · hartschild · helmkroon · helmteken · heraldische kleur · herautstuk · hermelijn · hoed · Hollandse Leeuw · Hollandse tuin · huismerk · Jeruzalemkruis · karbonkel · keizerskroon · keper · koek · kromstaf · kroon · krukkenkruis · kwartier · kwartileren · kwartierzoom · leeuw · markiezenkroon · merlet · molenijzer · motto · muurkroon · nassaublauw · natuurlijke kleur · Nederlandse leeuw · Nederlandse Maagd · ombrellino · ordeketen · palen · pentagram · pijlenbundel · raadselwapen · raaf · respectant · riddertoernooi · rijksbanier · rijkskleuren · rijksstandaard · rijkswapen · roos · Rudolfinische keizerskroon · Saksenros · Saladins Adelaar · scharlakenrood · schildhoofd · schildhouder · schildvoet · schildzoom · schoof · schuinbalk · schuinstreep sinister · sinister · sleutels van Petrus · socialistische heraldiek · sprekend wapen · stadskleuren · standaard · stedenmaagd · ster · tinctuur · vair · vermeerdering · vlag · vorstenhoed · vrijheidshoed · vrijkwartier · vrouwenwapen · wapen · wapenbelasting · Wapenboek Beyeren · Wapenboek Gelre · wapenbord · wapendiploma · wapendier · wapenkast · wapenkoning · wapenmantel · wapenrecht · wapenrol · wapenstier · wapentent · wassende en afnemende maan · Waterlandse zwaan · Westfriese boomwapens · wildeman · wolfsangel · wrong

· · Sjabloon bewerken Epiek & narratologie
Genres epiek & tekstsoort:anekdote · ballade · broodjeaapverhaal · epos · fabel · gedicht · genre · inleiding · kort verhaal · legende · literair genre · mythe · novelle · orale traditie · parabel · raamvertelling · reisverhaal · roman · saga · sage · sprookje · sterk verhaal · tekstsoort · thriller · verhaal · vignet · volksballade · volksverhaal
Verloop & verhaallijn:catharsis · cliffhanger · climax · deus ex machina · drie-actstructuur · epiloog · expositie · fabel · gebeurtenis · handeling · plot · plotpoint · proloog · rode draad · scène · setup · startplotscène · synopsis · tekstverband · verhaallijn
Begin & einde:ab ovo · in medias res · incipit · openingsscène · openingszin · terminus
Personage:aangever · alter ego · alteriteit · antagonist · antiheld · bijfiguur · bijrol · booswicht · byroniaanse held · deuteragonist · flat character · held · hoofdpersoon · hoofdrol · personage · karakter · protagonist · round character · schurk · tritagonist · typetje · uitverkorene · underdog
Spanning:cliffhanger · spanning
Vertelperspectief & -instantie:afwisselend perspectief · auctoriële verteller · focalisatie · gedramatiseerd · homodiëgetisch · heterodiëgetisch · ik-perspectief · onbetrouwbare verteller · personele verteller · rhema · voice-over
Motief & thema:abstract en concreet motief · isotopie · leidmotief · motto · thema · topos
Tijd & ruimte:dystopie · eenheidsconventie · fictief universum · flashback · flashforward · mise en abyme · opschuivende tijdlijn · parallel universum · praesens historicum · tijdverruiming · verteltijd · vertelde tijd
Stijl & verteltechniek:directe rede · dramatische ironie · indirecte rede · red herring · shooting the messenger · register · stijl · stijlfiguur · stream of consciousness · suspension of disbelief · show, don't tell · verteltechniek · vrije indirecte rede
Scenario:premissesynopsistreatmentscenariofilmdraaiboekstoryboard
Stijlperiode:middeleeuwen · renaissance · maniërisme · barok · verlichting · sentimentalisme · preromantiek · romantiek · realisme · impressionisme · naturalisme · neoromantiek · symbolisme · expressionisme · constructivisme · dadaïsme · surrealisme · nieuwe zakelijkheid · magisch realisme · existentialisme · vijftigers · modernisme · postmodernisme
Studie:communicatiemodel · driehoek van Petersen · literaire kritiek · narratologie · topische vragen · verhaalanalyse
Lijsten:Literair begrip · Literatuur van A tot Z