Keizer Maximiliaan I

Maximiliaan I
Portret van Maximiliaan I door Albrecht Dürer, 1519
Rooms-Duits koning en keizer
Regeerperiode 1493 - 1519
Verkiezing 16 februari 1486 in Frankfurt
Koningskroning 9 april 1486 in de Dom van Aken
Aanname van de keizerstitel 4 februari 1508 in de Dom van Trente
Voorganger Frederik III
Opvolger Karel V
Regerend aartshertog van Opper-Oostenrijk
Regeerperiode 1490 - 1519
Voorganger Sigismund
Opvolger Karel V
Regerend aartshertog van Oostenrijk
Regeerperiode 1493 - 1519
Voorganger Frederik III
Opvolger Karel V
Huis Habsburg
Vader Frederik III
Moeder Eleonora Helena van Portugal
Geboren 22 maart 1459
Wiener Neustadt, Oostenrijk
Gestorven 12 januari 1519
Wels, Oostenrijk
Echtgenotes 1e Maria van Bourgondië (1477)
2e Bianca Maria Sforza (1494)
Religie Rooms-katholiek
Handtekening

Maximiliaan I (Wiener Neustadt, 22 maart 1459 — Wels, 12 januari 1519) was een telg uit het Huis Habsburg. Als enige overlevende zoon van keizer Frederik III werd hij aartshertog van Oostenrijk (als gevolg waarvan hij ook Maximiliaan I van Oostenrijk werd genoemd) met hausmacht aldaar. Vanaf 1508 was hij keizer van het Heilige Roomse Rijk.

Geschiedenis

Door zijn huwelijk met Maria van Bourgondië in 1477 werd Maximiliaan na haar voortijdige dood in 1482 de feitelijke machthebber over de Nederlanden en de Franche-Comté, als regent voor zijn troongerechtigd vierjarig zoontje Filips, de latere koning-gemaal in Castilië. In 1486 werd hij gekozen tot Rooms-koning en 22 jaar later, in 1508, door paus Julius II tot keizer van het Heilige Roomse Rijk gekroond. Hij was echter de facto al keizer sinds 1493, het jaar waarin zijn vader overleed. In 1490 deed Sigismund van Tirol afstand van zijn bezittingen aan koning Maximiliaan, waardoor deze in het bezit kwam van het graafschap Tirol en Voor-Oostenrijk

Nadat een sluimerend conflict met de stad Gent in 1488 oversloeg naar Brugge, zetten de Brugse stedelingen hem op 5 februari 1488 gevangen en executeerden ze enkele personen van zijn aanhang. In hun strijd om autonomie, die bekend staat als de tweede Vlaamse opstand, hield Brugge hem meer dan vier maanden in de stad gevangen. Op 16 mei werd hij onder voorwaarden vrijgelaten. Hij herriep de voorwaarden, echter pas nadat zijn vader Frederik III met een rijksleger naar Brugge opmarcheerde.

In 1494 viel het Franse leger, onder bevel van koning Karel VIII, Italië binnen, wat leidde tot de Italiaanse Oorlog van 1494 - 1498, de eerste van de Italiaanse Oorlogen. Die konden slechts na zijn dood, in 1525, door de Slag bij Pavia tijdens de Italiaanse Oorlog van 1521 - 1526 in het voordeel van het Rijk worden beslecht.

Maximiliaans zoon Filips werd in 1494 meerderjarig verklaard en nam vanaf dan persoonlijk het bewind in handen, waardoor het regentschap van Maximiliaan verviel. Na het overlijden van Filips in 1506 gingen de Nederlanden en de Franche-Comté naar zijn zesjarige zoontje Karel. In 1508 hield Maximiliaan samen met zijn achtjarige kleinzoon Karel een tweedaagse Blijde Intrede in Antwerpen. Tot 1515 stond Karel onder het voogdijschap van zijn grootvader. Deze had het echter te druk met andere regeringstaken en militaire campagnes en liet zich, met instemming van de Staten-Generaal, in de Nederlanden vervangen door zijn dochter Margaretha van Oostenrijk, die daarmee de eerste landvoogdes van de Nederlanden werd. Deze functie zou ook onder Karel en zijn opvolgers blijven bestaan.

Om de toenemende druk te verminderen die ontstaan was door verdragen afgesloten tussen de heersers van Frankrijk, Polen, Hongarije, Bohemen en Rusland, pleegde Maximiliaan in juli 1515 in Wenen overleg met koning Wladislaus II van Hongarije en Bohemen en met diens broer Sigismund I van Polen. Het daar afgesproken dubbelhuwelijk (de Wiener Doppelhochzeit) tussen twee kleinkinderen van Maximiliaan (Ferdinand en Maria) en de enige kinderen van Wladislaus (Anna en Lodewijk) zorgde ervoor dat elf jaar later ook Hongarije en Bohemen toevielen aan het Huis Habsburg.

Huwelijken en kinderen

Maximiliaan biedt Maria van Bourgondië een verlovingsring aan. Miniatuur in een middeleeuwse kopie van de Excellente Kroniek van Anthonis de Roovere. Ca. 1485-1515. (Openbare Bibliotheek Brugge Ms. 437)

Op 19 augustus 1477 huwde hij te Gent met Maria van Bourgondië, de dochter van Karel de Stoute en erfgename van Bourgondië. Op 30 April 1478 werd Maximiliaan in Brugge tot ridder in de Orden van 't Gulden Vlies geslagen en daarna tot grootmeester benoemd. Het paar kreeg drie kinderen:

Maximiliaan sloot op 22 juli 1489 een huwelijk met de handschoen met Anna van Bretagne; dit huwelijk werd voor oktober 1491 ontbonden.

Op 16 maart 1494 huwde Maximiliaan met Bianca Maria Sforza. Uit dit huwelijk werden evenmin kinderen geboren.

Naast zijn kinderen uit zijn huwelijk met Maria van Bourgondië had hij een aantal onwettige kinderen:

Overlijden

Maximiliaan overleed in 1519 in de stad Wels in Opper-Oostenrijk. Voor zijn grafmonument in de Hofkerk in Innsbruck had hij opdracht gegeven om 40 levensgrote bronzen standbeelden te laten gieten, 28 ervan zijn ooit voltooid. Dit grafmonument bevat ook een knielend beeld van de keizer, gebeeldhouwd door de Vlaming Alexander Colyn.

Hij werd echter bijgezet in de hofkapel van zijn geboorteplaats, Wiener Neustadt. Als keizer werd hij opgevolgd door zijn kleinzoon Karel V. Zijn eigen zoon Filips de Schone was immers al overleden in 1506.

Kwartierstaat (voorouders)


Leopold III van Oostenrijk
(1351-1386)
Viridis Visconti
(1352-1414)		 
Ziemovit IV van Mazovië
(ca. 1352-1425)
Alexandra van Litouwen
(1360-1434)		 
Johan I van Portugal
(1357-1433)
Filippa van Lancaster
(1359-1415)		 
Ferdinand I van Aragon
(1380-1416)
Eleonora Urraca van Castilië
(1374-1435)
                                  
                    
  
Ernst I van Oostenrijk
(1377-1424)		   
Cymburgis van Mazovië
(ca. 1394−1429)		     
Eduard van Portugal
(1391-1438)		   
Eleonora van Aragón
(1402-1445)		 
        
     
Keizer Frederik III
(1415-1493)		           
Eleonora Helena van Portugal
(1434-1467)
            
                           
                         
  
Christophorus van Oostenrijk
(1455-1456)		  
Keizer Maximiliaan I
(1459-1519)		  
Helena van Oostenrijk
(1460-1461)		  
Cunigonde van Oostenrijk
(1465-1520)		  
Johan van Oostenrijk
(1466-1467)

Literatuur

Trivia

Bibliografische informatie · · Sjabloon bewerken Rooms-Duitse keizers en koningen
Karolingen (800–911):Karel de Grote · Lodewijk I de Vrome · Lotharius I · Lodewijk II · Lodewijk III de Duitser · Karel II de Kale · Lotharius II · Karloman van Beieren1 · Lodewijk III de Jonge1 · Karel III de Dikke · Arnulf van Karinthië · Lodewijk IV het Kind
Italiaanse keizers (891–928):Guido van Spoleto · Lambert van Spoleto · Lodewijk de Blinde · Berengarius van Friuli
Ottonen (911–1024):Koenraad I van Franken2 · Hendrik I de Vogelaar · Otto I de Grote · Otto II · Otto III · Hendrik II de Heilige
Saliërs (1024–1125):Koenraad II · Hendrik III · Hendrik IV · Rudolf van Rheinfelden · Herman van Salm · Koenraad (III)1 · Hendrik V
Hohenstaufen (1125–1254):Lotharius III2 · Koenraad III · Hendrik (VI) Berengarius1 · Frederik I Barbarossa · Hendrik VI · Filips van Zwaben · Otto IV2 · Frederik II · Hendrik VII1 · Koenraad IV · Hendrik Raspe
Interregnum (1254–1273):Willem van Holland · Richard van Cornwall · Alfons van Castilië
Wisselende dynastieën (1273–1437):Rudolf I · Adolf van Nassau · Albrecht I · Hendrik VII · Lodewijk V de Beier · Frederik de Schone1 · Karel IV · Günther van Schwarzburg · Wenceslaus · Ruprecht van de Palts · Jobst van Moravië · Sigismund
Habsburgers (1437–1806):Albrecht II · Frederik III · Maximiliaan I · Karel V · Ferdinand I · Maximiliaan II · Rudolf II · Matthias · Ferdinand II · Ferdinand III · Ferdinand IV1 · Leopold I · Jozef I · Karel VI · Karel VII Albrecht2 · Frans I Stefan · Jozef II · Leopold II · Frans II

vet = keizer · cursief = tegenkoning · 1 = medekoning (in een deelrijk) · 2 = afkomstig uit een andere dynastie

Mediabestanden